'Esnafımıza hizmet yolunda yaptıklarımız yapacaklarımızın teminatıdır'
Bolu Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği (BESOB) Başkanı Tahir Gayret, Bolu Objektif haber sitesine verdiği özel röportajda özellikle Pandemi sürecinde Bolu Esnafı için hayata geçirilmesine katkı sağladıkları destek programlarına dikkat çekerek; “Artık ticaretin canlanması, zincir marketlerin esnaf ve sanatkârlarla haksız rekabetinin düzenlenmesi ve üyelerimizin derin bir nefes almasının sağlanması gerekmektedir. Bunun için esnaflarımız adına Cumhurbaşkanlığımıza 6 talebi ilettik, sürecin takipçisiyiz” şeklinde konuştu. Mayıs ayında yapılacak olan genel kurulda yeniden aday olacağına dikkat çeken Başkan Gayret; “Yeni dönemde yarım kalan projelerimizi tamamlamak adına aday olduğumu belirtmek isterim. ‘Yaptıklarımız yapacaklarımızın teminatıdır’ prensibiyle mücadelemize devam ediyoruz.” İfadelerini kullandı.
Tahir Bey, uzun yıllara dayanan yaşam ve iş tecrübeniz ile Bolu esnafı için büyük bir anlam ifade ediyorsunuz. Pek çok kesim özelikle pandemi sürecinde sizin Bolu Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birlik Başkanı olmanızın büyük bir şans olduğunu ifade ediyor. Bu konuda neler söylemek istersiniz?
2010 yılından bu yana Birliğimize bağlı 24 odamızın değerli başkanları ve kıymetli yönetim kurulu üyelerinin teveccühü ile getirildiğim bu görevde esnaf ve sanatkârlarımızın içinde bulunduğu sorunları ve çözüm önerilerini en üst mercilere iletmek, teşkilat çalışanlarımıza daha iyi çalışma olanakları sağlamak ve üyelerimize en iyi hizmeti verebilmek adına bu görevi üstlendiğimin bilinciyle hareket ederek “yaptıklarımız yapacaklarımızın teminatıdır” prensibiyle mücadelemize devam ediyoruz.
Pandemi sürecinin başlamasından itibaren Esnaf ve Sanatkârlara yönelik olarak hibe destekleri programları başta olmak üzere birçok destek programını hayata geçirdiniz. Bu süreçte oda olarak yaptığınız diğer çalışmalar hakkında bilgiler verir misiniz?
Koronavirüs salgını nedeniyle yaşadığımız zorluklar maalesef devam ediyor. Pandemi sürecinde hastalıkla mücadele edebilmek için alınan çeşitli tedbirler, esnaf ve sanatkârlarımızı büyük sıkıntı içine soktu. Fakat esnaf ve sanatkârların temsilcisi olarak bizler her yerde ve her fırsatta bu sorunlarımızı yüksek sesle dile getirdik ve dile getirmeye devam ediyoruz. Yapılan destekler ve ödemelerin ertelenmesi gibi bazı tedbirler esnaf ve sanatkâr camiasının ihtiyaçlarını tam karşılamıyor. Devletimizin yapabileceği tüm yardımları yaptığından, esnaf ve sanatkârlarımızı yaşatmak için elinden geleni yaptığından şüphemiz yok. Fakat artık ticaretin canlanması, zincir marketlerin esnaf ve sanatkârla haksız rekabetinin düzenlenmesi ve üyelerimizin derin bir nefes almasının sağlanması gerekmektedir. Bunun için 82 Birlik Başkanlarının katılımı ile TESK’te yaptığımız bir istişare toplantısından sonra esnaflarımız adına Cumhurbaşkanlığımıza şu 6 talebi ilettik;
1-Esnaf ve sanatkârlardan yaşanan salgın nedeniyle işleri ve/veya işletmesi zarar görenlerin, esnaf ve sanatkârlar kredi ve kefalet kooperatifleri aracılığı ile kullandıkları ve ödeyemedikleri kredi taksitleri bir yıl süre ile faizsiz ertelenmeli ve kredi kullanamayan esnaf ve sanatkârlarımıza en az 1 yıl ödemesiz, faizsiz kredi desteği sağlanmalıdır.
2-Esnaf ve sanatkârlarımıza sağlanan doğrudan nakit ve kira desteği kapsamı genişletilerek devam ettirilmelidir.
3-Pandemiden en çok zarar gören kesimi oluşturan esnaf ve sanatkârlarımızın ve yanlarında çalışanların Sosyal Güvenlik Prim ödemeleri ile vergi, elektrik, su, doğalgaz fatura borçları bir yıl süreyle faizsiz ertelenmelidir.
4-Kısıtlamalar nedeniyle faaliyetleri durdurulan kahvehane, kıraathane, internet kafe, kır bahçesi, elektronik oyun salonları, bilardo solanları ve halı saha işletmecileri ile hizmetleri yalnızca paket servis ile sınırlandırılan restoran, lokanta, pastane, kafe, kafeterya gibi işletmelere müşteriler için HES kodu zorunluluğunun getirilerek faaliyetlerine başlanmasına olanak sağlanmalıdır.
5-Ticari araçlar için indirimli akaryakıt imkânı sağlanmalıdır.
6-Sigorta Prim borcu bulunan esnaf ve sanatkârların sağlık hizmetlerinden yararlanabilmelerine olanak sağlayan uygulama 1 yıl süreyle devam ettirilmelidir.
Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonunun rakamlarına göre genel olarak esnaflar en az 800 kilovatsaat elektrik tüketimi yapıyor. Kademeli tarifede kademenin 240 kws’ye çıkartılması ve ticarethane statüsündeki elektrik abonelerinin, aylık 900 kilovatsaate kadar tüketimi olan ilk dilimine yüzde 25 indirim uygulama kararı bu açıdan esnafa ne kadar fayda sağlayabilir? Elektrik zamlarının geri alınması noktasındaki önerileriniz nelerdir?
Esnafımız en az 800 kilovatsaat elektrik tüketimi yaptığı için kademeli tarifede kademenin 240 kws’ye çıkartılması maalesef esnafımıza fayda sağlamadı. Hükümetimiz, ticarethane statüsündeki elektrik abonelerinin, aylık 900 kilovatsaate kadar tüketimi olan ilk dilimine yüzde 25 indirim uygulama kararı aldı. Akaryakıta gelen zamlar başta olmak üzere birçok kalemde yaşanan artışlar esnafımızı zaten zorlarken kiradan çok gelen elektrik faturaları ödenemez hale geldi. Bu nedenle elektrikteki zamlar geri alınmalı. Esnafa özel bir tarife uygulanmalı. En azından belli bir süre bu zamların sübvanse edilmesi gerçekten esnafımızın en büyük beklentisi haline gelmiştir.
Bankalardan bu süreçte esnaflar adına beklediğiniz adımlar nelerdir? Esnafın kullanımına yönelik özellikle kredi paketleri noktasında sizce neler yapılabilir?
T.C. Merkez Bankasının 2021 yılı son çeyreğinden başlayarak düşürmeye başladığı politika faizi oranı %19’dan %14’e kadar düşmüştür. Ancak bu düşüş esnaf ve sanatkârlarımızın finansmana ulaşma noktasında hayata geçmemiştir. Bankalara ticari kredi kullanımı için müracaat eden esnaflarımız maalesef yüksek faiz oranlarıyla karşılaşmaktadır. Bunlarda üyelerimizin likitideye ulaşmasını imkânsız hale getirmektedir. Bunun sonuçları olarak da ülkemizde üretimin düşmesi, istihdamın azalması, fiyatlar genel düzeyinin yükselmesi gibi olumsuz gelişmeler yaşanmaktadır.
Benzin ve motorin fiyatları yeniden düşene kadar akaryakıttan ÖTV alınmaması yönündeki önerilere nasıl bakıyorsunuz? Bu konudaki düşüncelerinizi öğrenebilir miyiz?
Akaryakıtta dışa bağımlı olduğumuz gerçekliğini göz ardı edemeyiz. Petrol fiyat artışlarının küresel bir sıkıntı olduğunu da biliyoruz. Petrol varil fiyatları 90 doların üzerinde seyir etmektedir fakat benzinde 2,50-TL, motorinde 2,05-TL, lpg’de ise 1,77-TL ÖTV alındığı da bilinmektedir. Akaryakıttan ayrıca %18 oranında KDV’de alınmaktadır. KDV ile ÖTV’yi baz aldığımızda akaryakıta ödediğimizin yarısı vergiye gitmektedir. Bu ÖTV’nin akaryakıt üzerinden kaldırılması esnaflarımızın derin bir nefes almasını sağlayacaktır. Ülkemizde akaryakıta gelen zamlar karşısında esnafın zorlandığı bu zamların A’dan Z’ye tüm ürünleri olumsuz etkilediği aşikârdır. Son 1 yıl içinde yaklaşık 80 kez fiyat artışı olduğunu yazılı ve görsel basından takip ettik, en önemli maliyet kalemi akaryakıt olan ulaştırma hizmetleriyle uğraşan esnafımızın bu zamlar karşısında ayakta durması zorlaşıyor. Zamların vatandaşa yansımaması için ticari akaryakıt artık elzem bir ihtiyaç oldu. Bununla birlikte taşımacı esnafımıza zorunlu köprü ve otoyol geçişleri en azından bir süre tamamen ücretsiz olmadır.
Esnaflar, gıda fiyatlarındaki artışı satış fiyatlarına yansıtmak zorunda kalıyorlar. Fiyatlar arttıkça esnafın hem kârı hem de satışı azalıyor. Özellikle temel gıda ürünlerindeki katma değer vergisi oranının yüzde 1’e indirilmesini nasıl buluyorsunuz?
Ülkemizdeki gıda fiyatlarındaki artış zincirin halkaları gibidir; akaryakıt, doğalgaz, elektrik, su gibi temel kullanım ürünlerine yapılan zamlar esnafımızın girdi maliyetlerini tetiklemektedir. Şu bilinmelidir ki esnaflarımız aynı zamanda bu ülkenin vatandaşı ve birer tüketicidir. Bizler de bu ülkede yaşamımızı idame ettirmekte ve alışveriş yapmaktayız. Yapılan zamlardan bizler de son derece muzdarip duruma düşmekteyiz. Esnaflarımızın girdi maliyetleri karşısında ürünlerini aynı fiyata satması mümkün değildir. Ürünlerine koydukları fiyat farkları keyfiyetten değil mecburiyettendir. Devletimizin amaçladığı tek rakamlı enflasyon hedefini önemsiyor ve destekliyoruz. Bunun içinde temel gıda ürünlerindeki KDV oranının %1 olması bu hedefe ulaşma noktasında önemli bir adım olacaktır.
Son olarak takipçilerimize neler söylemek istersiniz?
Bilindiği üzere 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu gereği 2022 yılı teşkilatlarımız için genel kurullarını icra edecekleri dönemdir. Bu itibarla Birliğimize bağlı 24 odamız Ocak, Şubat ve Mart aylarında genel kurullarını yapmak zorundalar. Şu ana kadar 13 odamızın genel kurullarını gerçekleştirdik. Seçimlerini yapan ve yapacak tüm odalarımızın değerli başkan ve yöneticilerini tebrik ediyor ve yeni çalışma döneminde başarılar diliyorum. BESOB olarakta bizde odalarımızın genel kurullarından sonra Mayıs ayı içinde Genel Kurulumuzu yapmayı planlıyoruz. BESOB Başkanlığına sizin aracılığınız ile yeni dönemde yarım kalan projelerimizi tamamlamak adına aday olduğumu belirtmek isterim. Son olarak sözlerime şunları ifade ederek son vermek istiyorum; “Esnaf ve Sanatkâr toplumun can damarıdır, toplumun sigortasıdır, esnaf ve sanatkârsız bir toplumun olması asla düşünülemez.”
