Eda BAYRAKTAR
Kayıp Aranıyor Sait Faik Abasıyanık
Kayıp Aranıyor Sait Faik Abasıyanık
Kayıp Aranıyor, Sait Faik Abasıyanık’ın 1953 yılında yayınlanan ikinci ve son romanı. İlk olarak, Hürriyet Gazetesinde 28 Haziran 1953 ile 1 Ağustos 1953 tarihleri arasında 36 bölüm olarak yayımlandı.
Eser, yurt dışında büyüyüp yetişmiş, özgür davranmaya alışmış olan Nevin’in kendinden ve içinde bulunduğu sosyal ortamdan kaçış öyküsünü anlatır. Konsolos Vildan Bey’in kızı Nevin, çocukluğunu ve gençliğini varlık içinde yaşamış ve yurt dışındaki serbest hayata alışmıştır. Ülkesine döndüğünde Nevin’in alıştığı bu yaşam biçimi kimi zaman yanlış anlaşılmasına sebep olur. Nevin’in kocası ona değer vermemiş, bir eşya muamelesi göstermiş ve onu aldatmıştır. Gördüğü bu tavır, onu huzuru aramaya iter. Ankara’dan ailesinin evine döner. Nevin’in asıl sorunu, içinde bulunduğu sosyal ortamın ona verdiği rahatsızlık hissidir. Ona göre, etrafındaki insanlar samimiyetsiz, çıkarcı ve ikiyüzlüdür. Dürüst, yalansız, çıkarsız ve samimi ilişkiler kurmak, çevresinde bu türden insanlar bulundurmak ister. Ailesinin evine dönen Nevin, eşinden boşanmaya karar verir. Nevin herkesin sorunlarını dinleyen ve insanları anlamak için çabalayan biridir. Kocasından ayrılmaya karar verince döndüğü baba evi, köyde bulunmaktadır. Nevin burada, herkesle iletişim kurmaya ve herkesi tanımaya çalışır. Ancak Nevin’in insanlara karşı gösterdiği içtenlik başkaları tarafından yanlış anlaşılır. Gittiği her yerde dedikodu ve sahtelikle karşılaşır. Oysaki kendisi herkese karşı olumlu hisler besleyebilen, iyi niyetli ve cana yakın bir kadındır. Aradığı şey onu yanlış anlamayacak kişilerle birlikte yaşamaktır. Bu sırada, samimiyetine ve verdiği güvene hayran olduğu bir kişiyle dostluk kurar, Balıkçı Cemal’le... Cemal’le aralarında duygusal bir yakınlaşma da vardır. Ancak Nevin iyi eğitim almış, birkaç yabancı dil bilen, zengin ve özgürlüğüne düşkün bir kadın, Cemal ise cehaletinden dolayı kimi zaman gülünç duruma düşen yoksul bir adamdır. Bu sebeple bu birlikteliğin onaylanmayacağını ikisi de bilmektedir. Kocasından boşanmak üzere Ankara’ya giden Nevin, bir daha ailesinin evine ve onu yanlış anlayan samimiyetsiz insanların arasında dönemeyeceğine karar verir. Dedikodulardan midesi bulanmıştır. Başka bir yerde başka bir kimlikle başka bir yaşam sürecektir.
Nevin, trenle Anadolu’ya gidecek, onu kimsenin tanımadığı bir yerde yaşayacaktır. Çok sevdiği babasına bir mektup yazarak durumu açıklar. Yeni hayatına Ayşe adıyla başlayacak ve gittiği şehirde yeni bir yaşama, tertemiz bir sayfaya başlayacaktır. Mektupta dönüş tarihinden ve yeni adresinden bahsetmez. Babası Vildan Bey, mektubu alınca perişan olur, ancak elinden bir şey gelmez. Kızını bulmak için gazetelere “Kayıp Aranıyor” başlıklı ilanlar verir. Ancak üstünden dört yıl geçmesine rağmen Nevin’den ses yoktur.
Sait Faik, eserde Nevin’e ve Nevin’in yaşadığı kişisel olaylara daha çok yoğunlaştığı için, güncel olaylardan ve bu olayların karakterler üzerindeki etkisinden uzun uzun bahsetmez. Fakat Nevin’in yaşam tarzına karşı yapılan yorumlar, kendisi hakkında ortaya atılan dedikodular ve babasının onu yetiştirme tarzı ile ilgili konuşmalar, Sait Faik’in getirdiği toplumsal eleştiriler arasında sıralanabilir.
*Romanın el yazısı müsveddeleri şu anda Sait Faik Abasıyanık Müzesi’nde sergilenmektedir.