Şenol SAK
“SIRADIŞI YAŞAMLARIYLA RENGİN USTALARI-16” Celile HİKMET, (1880 - 1956)
“SIRADIŞI YAŞAMLARIYLA RENGİN USTALARI-16” Celile HİKMET, (1880 - 1956)
Celile HİKMET, Nâzım Hikmet’in annesi, Oktay Rıfat’ın teyzesidir. Resimleri kadar, güzelliği ve Yahya Kemal’in ona olan aşkı ile dillere destan olmuş kadın ressamımızdır. Fausto Zonaro’dan ders aldı. Türk hamamı, portreler, çiçekler, eserlerinin ana temaları arasındadır.
1880 yılında, babasının görevi nedeniyle bulundukları Selanik’te, dünyaya gelmiştir. Babası, eğitimci Hasan Enver Paşa; annesi ise Alman kökenli Osmanlı generali Mehmet Ali Paşa'nın (Karl Detroit) kızı olan Leyla Hanım'dır. Evde özel öğrenim görerek yetiştirildi. Babasının Sultan Abdülhamit’in yaveri olmasından dolayı, saray ressamı Fausto Zonaro’dan resim dersleri alma fırsatı buldu. Resimlerinde, döneminin diğer kadın ressamları gibi portre çalışmalarına yoğunlaştı.“Türk hamamı” en çok kullandığı konular arasındadır. Pastel renklerin hâkim olduğu resimler yaptı ve daha çok yakınlarını resmetti. Gençlik yıllarında daha çok “Celile Enver” adı ile (babasının adı ile) anıldı.
1900 yılında Şair Nazım Paşa’nın oğlu Hikmet Bey ile evlendi ve Celile Hikmet adını aldı. Hikmet Bey, Selanik’te Hariciye Nezareti’nde memur idi. İleride Türk şiirinin önemli isimlerinden birisi olacak ilk çocukları Nazım, 1901’de Selanik’te doğdu. 1905’te doğan ikinci çocuğu İbrahim Ali, ertesi sene hastalanarak vefat etti. 1907 yılında Hikmet Bey’in işi nedeniyle ailecek taşındıkları Halep’te iken, Samiye adını verdikleri kızı dünyaya geldi. 1917’de Hikmet Bey’den ayrıldı. İlk eşi Hikmet Bey’den ayrılmak üzere olduğu sırada tanıştığı ünlü şair Yahya Kemal ile büyük aşk yaşadı; ancak bu ilişki evlilikle sonuçlanmadı. Yahya Kemal ile ayrılıklarının üzüntüsü ile İstanbul’dan ayrılıp Paris’e gitti ve orada resimle ilgilendi. İstanbul’a döndükten sonra değişik karma sergilere katıldı ve kişisel sergiler açtı. Dönemin en aktif kadın ressamları arasında yer aldı. İbrahim Bey adında bir kaymakamla, kısa süren bir evlilik yaptı. Soyadı Kanunu’ndan sonra “Uğuraldım” soyadını aldı. Son yıllarında gözlerini kaybeden sanatçı, 1956’da Ankara’da yaşamını yitirdi. Hayat hikâyesi, “Ela Gözlü Pars Celile” (2016) adıyla Osman Balcıgil tarafından kitaplaştırılmış, Ali Yalçıner tarafından “Celile” adıyla oyunlaştırılmıştır.
Sanatla kalın…