“SIRA DIŞI YAŞAMLARIYLA RENGİN USTALARI-26” Mehmet GÜLERYÜZ (1938-2024)

Şenol SAK

Yazı dizimizin bu bölümünde, siz değerli ‘Bolu Objektif Dergisi’ okurlarına, geçtiğimiz aylarda yaşamını yitiren Ressam, yazar ve tiyatro sanatçısı Mehmet GÜLERYÜZ’ü tanıtmaya çalışacağız.

Mehmet GÜLERYÜZ, 1938 yılında İstanbul'da doğdu. Gürcü asıllı bir aileden gelmektedir. İlk ve orta öğreniminin ardından, liseyi Saint Benoit Fransız Lisesi’nde tamamladı. 1958 yılında, şimdiki adıyla Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi olan İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Resim Bölümüne girdi. Dört yıl boyunca gördüğü sanat eğitimini bölümünün birincisi olarak 1966 yılında tamamladı. Bu dönemde resim eğitiminin yanı sıra tiyatro çalışmalarına da zaman ayırarak, oyunculuğunu geliştirdi ve profesyonel oyunculuğa 1963 yılında “Arena Tiyatrosu”nda başladı. Aynı yıl ilk Kişisel Sergisini açtı. Kazandığı devlet bursu ile resim ve Litografi ihtisası yapmak üzere gittiği Paris’te Pont des Arts’daki, performansını geliştirerek ilk heykellerini yaptı. Paris’te yaptığı ilk heykellerini, Pont des Arts’da iki yerde sergiledi. 1971’de Galerie Thérèse Roussel’de (Perpignan), 1972’de Galerie Luszpinski’de (Paris) ve 1974’te yine Galerie Thérèse Roussel’de (Perpignan), Galerie Philippe Demay’de, (Paris), Galerie Graffiti’de (Rouen) kişisel sergiler açtı.

Taş baskı ve yüksek resim dallarında kendisini geliştirerek 1975 yılında yurda döndü. Beş yıl boyunca mezun olduğu akademinin resim bölümünde öğretim görevliliği yaptı. 1980 yılında New York'a gitmek üzere görevinden istifa etti. 1984 yılına kadar kaldığı New York'tan 1985 yılında İstanbul’a geri dönerek 2000 yılına kadar kendi adını taşıyan atölyesinde sanat eğitimi dersleri verdi. Bu arada, 1986’da ‘Kalın’ adlı sanat dergisinin yayımını gerçekleştirdi. 1988’de yirmi beş yıllık birikimini Galeri Nev Sanat Galerisi’nin girişimi ile metni, Nan Freman’a ait kitabı ile birlikte İstanbul’da ilk “Retrospektif” sergisini açtı. 1989’da üstlendiği Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği kurucu başkanlığını 1992 yılına kadar sürdürdü.

1990-1995 yılları arasında Votre Beauté Dergisi için “Güleryüz’lü Sohbetler” başlığı altında röportaj dizisi yaptı. 1991’de Ankara Sheraton Oteli'nin Atrium mekânı için kalıcı olarak sergilenmek üzere 14 resimden oluşan ‘Karşı Rüzgâr’ serisini yaptı. 1992’de Bilkent Üniversitesi'nde misafir öğretim görevlisi olarak ders verdi. 1995’te “Bosna için İnsanlık Girişimi” hareketiyle işgal altındaki Bosna’yı ziyaret etti. 1998-2001 arasında İstanbul Devlet Tiyatrosu’nda ‘Bir Küçük İş için Yaşlı Bir Palyaço Aranıyor’ adlı 3 kişilik oyunda Pepino karakterini oynadı. Aynı oyunla Devlet Tiyatroları’nın Duisburg ve Düsseldorf’daki turnelerine katıldı.

Süleyman Demirel'in Cumhurbaşkanlığı döneminde kendisinin de aralarında bulunduğu 89 kişiye verilen "Devlet Sanatçısı" unvanının iptali için 1998 yılında Danıştay’a başvurdu. İki yıl sonra, 2000 yılında kazanılan dava sonucunda unvanlar geri alındı. 2000'de yeniden Türkiye Uluslararası Plastik Sanatlar Derneği Başkanlığı’na, 2001'de Doğu Avrupa Başkanlığı’na, 2002'de birleşen IAA Avrupa 2. başkanlığına ve IAA Dünya Yönetim Kurulu üyeliğine seçildi. 2003’te Yapı Kredi Kazım Taşkent Galerisi’nde 40. Yıl Desen retrospektifini gerçekleştirdi.

Yıldız Teknik Üniversitesi Birleşik Sanatlar Programı’nda 2003 -2005 arasında; 1999 yılından 2007’ye kadar Bilgi Üniversitesi Tasarım Kültürü ve Yönetimi Sertifika Programı’nda, 2000-2011 arasında Mehmet Güleryüz Atölyesi’nde eğitim verdi. 2007'de Yapı Kredi Kazım Taşkent Galerisi'nde “Oradan Oraya” başlıklı Retrospektif Heykel Sergisini gerçekleştirdi. 2008'de Ankara Galeri Nev’de Nan Freeman’ın ikinci kitabı eşliğinde Elli Yıl Sanat sergisini yaptı. 2009 Mardin Güncel Sanat Sergisi'ne, 9. Contemporary Shanghay Art Fair’a katıldı. 2010’da 5. Contemporary İstanbul Fuarı'na Galeri Merkür’le , 2011’de Art Dubai, Hong Kong, Art Basel Scope ve Marakeş sanat fuarlarına The Empire Project’le katıldı. 2012’de Viyana’da gerçekleşen Viennafair’e The Empire Project’le katıldı. Eylül 2012-Ocak 2013 arasında, Hollanda'nın Schiedam şehrinde Stedelijk Müzesi'nde ‘Hikâyemi Hangi Dilde Anlatsam’ adlı karma sergide desen retrospektifi sergilendi. 2014'te The Empire Project bünyesinde Art London Fair’e 1971-2014 arasında oluşturduğu çizimlerden bir seçkiyle yer aldı. Ocak 2015’te İstanbul Modern Müze'de kariyerinin tamamını kapsayan 6 ay süreli bir retrospektif sergisi açıldı.

Türk Resminde 1980’li yıllarda yeni dışavurumcu eğilimin temsilcileri arasında yer alan Mehmet Güleryüz, figürlerinde renk-desen ilişkisini bir arada barındırır. Eserlerinde biçimden çok renk, desenci yoğun boya dokusu, çizgisel anlatım üslubu bir arada görülür. Uzun bir süre Paris'te kanser tedavisi gören Türk resminin duayenlerinden Mehmet Güleryüz 86 yaşında, yakalandığı hastalıktan kurtulamayarak 3 Eylül 2024 sabahı Paris'teki atölyesinde yaşamını yitirdi.

Sanatla Kalın…

www.boluobjektif.com'da yer alan köşe yazarlarının yazıları kendi görüşleridir. Yazdıkları köşe yazılarından dolayı www.boluobjektif.com sorumlu tutulamaz.

Şenol SAK Diğer Yazıları